Bezzwrotne wsparcie budownictwa z Funduszu Dopłat

Bezzwrotne wsparcie może zostać udzielone na:

• utworzenie lokali mieszkalnych na wynajem o ograniczonym czynszu, w tym lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy – beneficjenci wsparcia mogą ubiegać się o dofinansowanie tworzenia nowych lokali mieszkalnych bez dotychczasowego warunku wydzielenia z gminnego zasobu odpowiedniej liczby lokali socjalnych – konsekwencja wprowadzenie kategorii umów najmu socjalnego lokali mieszkalnych w miejsce wydzielania odrębnego zasobu lokali socjalnych.

• utworzenie mieszkań chronionych – tj. mieszkań przeznaczonych m.in. dla osób z zaburzeniami psychicznymi, opuszczających pieczę zastępczą (rodzina zastępcza, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zakład dla nieletnich), a także dla cudzoziemców.  Mieszkania te są przeznaczone dla osób, które ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebują wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymagają usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki - art. 53 ustawy o pomocy społecznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1769 z późn. zm.);
• zakup byłych mieszkań zakładowych – tj. mieszkań  stanowiących przed dniem 7 lutego 2001 r. własność przedsiębiorstw państwowych i spółek handlowych, w których Skarb Państwa był podmiotem dominującym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 512);
• utworzenie noclegowni – są to budynki lub wyodrębnione części budynków przeznaczone do udzielania noclegu osobom bezdomnym;
• utworzenie schronisk dla bezdomnych - są to budynki lub wyodrębnione części budynków przeznaczone do udzielania całodobowego schronienia osobom bezdomnym.
• zwiększenie powierzchni użytkowej noclegowni i schronisk dla bezdomnych – w zakresie powierzchni pomieszczeń mieszkalnych, w tym sypialni, w istniejącej noclegowni lub schronisku domu dla bezdomnych.
• utworzenie ogrzewalni - są to tymczasowe schronienia, o których mowa o którym mowa w art. 48a ust 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej społecznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1769 z późn. zm.) umożliwiają osobom bezdomnym interwencyjny, bezpieczny pobyt w ogrzewanych pomieszczeniach wyposażonych co najmniej w miejsca siedzące.
• dostosowanie noclegowni i schronisk dla bezdomnych i ogrzewalni - do standardów, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 48a ust. 14 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1769 z późn. Zm)
• utworzenie tymczasowych pomieszczeń -  są to pomieszczenia, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 5a ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1610 z późn. zm.)

W ramach programu finansowane mogą być następujące przedsięwzięcia:

• budowa budynku w tym rozbudowa lub nadbudowa
• remont lub przebudowa budynku niemieszkalnego lub części takiego budynku
• remont lub przebudowa budynku mieszkalnego albo części takiego budynku, jeżeli ze względu na zły stan techniczny, został wyłączony z użytkowania albo zakazano jego użytkowania
• zmiana sposobu użytkowania budynku albo części takiego budynku, wymagająca dokonania remontu lub przebudowy,
• remont lub przebudowa budynku istniejącej noclegowni, schroniska dla bezdomnych, ogrzewalni w celu dostosowania do standardów, o których mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 48a ust. 14 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1769 z późn. zm.)
• kupno lokali mieszkalnych, budynku mieszkalnego albo udziału we współwłasności budynku mieszkalnego
• kupno lokali mieszkalnych, budynku mieszkalnego albo udziału we współwłasności budynku mieszkalnego połączone z ich remontem,
• pokrycie przez beneficjenta wsparcia części kosztów przedsięwzięcia realizowanego przez towarzystwo budownictwa społecznego albo spółkę gminną, polegającego na tworzeniu lokali mieszkalnych przeznaczonych na wynajem przez gminę albo związek międzygminny z prawem do podnajmu,
• pokrycie przez beneficjenta wsparcia części kosztów przedsięwzięcia polegającego na tworzeniu lokali mieszkalnych na wynajem o ograniczonym czynszu powstających w wyniku realizacji inwestycji przez inwestora innego niż gmina lub związek międzygminny.

Rodzaje kosztów objętych dofinansowaniem

Program przewiduje możliwość dofinansowania następujących rodzajów kosztów przedsięwzięcia:

• w przypadku budowy, remontu, przebudowy, zmiany sposobu użytkowania budynku

  • koszty materiałów i robót budowlanych niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia, w tym koszty wykonania przyłączy technicznych*, obiektów i urządzeń związanych z budynkiem, w tym placów zabaw, śmietników, ogrodzeń, placów postojowych i placów pod śmietniki, przejazdów (dróg wewnętrznych) wraz z niezbędnymi zjazdami z drogi publicznej, również w sytuacji, kiedy zjazdy te wykonywane są zgodnie z odrębnymi przepisami poza nieruchomością stanowiącą własność lub będącą w użytkowaniu wieczystym inwestora,
  • koszty wykonania czynności specjalistycznych, w tym koszty projektowania, niezbędnych badań i ekspertyz technicznych, powierzenia pełnienia funkcji inwestora zastępczego, nadzoru i kierowania budową, rozliczania robót budowlanych,


  • koszty przygotowania terenu,
• w przypadku przedsięwzięcia polegającego na tworzeniu lokali mieszkalnych na wynajem przez inwestora innego niż beneficjent wsparcia, w/w koszty rozlicza się proporcjonalnie do ilości lokali tworzonych przy udziale finansowego wsparcia,
• w przypadku kupna lokali mieszkalnych/budynku mieszkalnego albo udziału we współwłasności budynku mieszkalnego lub kupna lokali mieszkalnych/budynku mieszkalnego albo udziału we współwłasności budynku mieszkalnego połączonego z remontem – cena określona w umowie sprzedaży, pomniejszona o wartość rynkową gruntu, określona w operacie szacunkowym przez rzeczoznawcę majątkowego zgodnie z ustawą koszt remontu.
  
  * w rozumieniu przepisów o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków, warunków funkcjonowania systemów elektroenergetycznych, warunków przyłączenia podmiotów do sieci gazowych i urządzeń związanych z budynkiem itp.
   
   
  Finansowe wsparcie można łączyć z finansowaniem ze środków Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem, że finansowe wsparcie nie przysługuje na dofinansowanie tych kosztów przedsięwzięcia, które są współfinansowane ze środków Unii Europejskiej.
  Koszty przedsięwzięcia obejmują również wartość podatku od towarów i usług, o ile beneficjentowi wsparcia, na podstawie odrębnych przepisów, nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z tym przedsięwzięciem lub zwrotu tego podatku.

Warunkiem przyznania wsparcia finansowego jest złożenie kompletnego i poprawnie sporządzonego wniosku o finansowe wsparcie w Banku Gospodarstwa Krajowego.

Od stycznia 2019 r. wnioski przyjmowane są w systemie ciągłym, aż do wyczerpania dostępnych środków określonych ustawą.         

Zakres informacji, jakie powinien zawierać wniosek o udzielnie finansowego wsparcia, określony jest w zał. nr 1 do Rozporządzenia Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 27 kwietnia 2018r. w sprawie finansowego wsparcia na tworzenie lokali mieszkalnych na wynajem , mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń. 

Przygotowując wniosek o udzielenie finansowego wsparcia należy mieć na uwadze, że:

• z kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia polegającego na budowie, remoncie lub zmianie sposobu użytkowania wyłączono koszt uzbrojenia terenu (budowę sieci), pozostawiając jedynie przyłącza techniczne w rozumieniu odrębnych przepisów,
• do wniosku należy dołączyć informację o sposobie wyodrębnienia kosztów przedsięwzięcia z kosztów wynikających z dokumentacji kosztowej - kosztorysów (z zachowaniem zapisu art. 15 ustawy), gdy dokumentacja potwierdzająca koszty przedsięwzięcia dotyczy szerszego zakresu kosztów niż koszty przedsięwzięcia, np. istniejących lub przewidzianych do realizacji budynków, budowli i lokali nie będących przedmiotem wniosku,  a także uzbrojenia terenu. Informacja ta musi być potwierdzona przez autora dokumentacji projektowej, a w uzasadnionych przypadkach przez inną osobę posiadającą uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
• w przypadku wniosku o udzielenie finansowego wsparcia na kupno lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego albo udziału we współwłasności budynku mieszkalnego do wniosku należy dołączyć poświadczoną za zgodność z oryginałem umowę sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego, jeśli akt został zawarty przed dniem złożenia wniosku o udzielenie finansowego wsparcia; z zastrzeżeniem, iż do kosztów przedsięwzięcia zalicza się cenę ustaloną w umowie sprzedaży, pomniejszoną o wartość rynkową gruntu, określona w operacie szacunkowym przez rzeczoznawcę majątkowego.
• w lokalach mieszkalnych pozyskanych z wykorzystaniem finansowego wsparcia należy zainstalować:
  • wannę lub kabinę natryskową – w łazience,
  • umywalkę – w łazience,
  • miskę ustępową – w łazience lub wydzielonym ustępie,
  • zlewozmywak,
  • czteropaleniskową kuchenkę gazową lub na inne paliwo lub równoważną użytkowo kuchenkę elektryczną.

Bank zwraca bez rozpatrzenia wnioski:

• złożone z naruszeniem terminów składania wniosków (dotyczy edycji w roku 2018),
• dotyczące przedsięwzięć niespełniających warunków do uzyskania finansowego wsparcia,
• wnioski nieuzupełnione lub niepoprawione w terminie 21 dni od dnia doręczenia wezwania. 

Za termin rozpoczęcia realizacji przedsięwzięcia uważa się:

Za termin zakończenia realizacji przedsięwzięcia rozumie się sytuację, w której zgodnie z odrębnymi przepisami można przystąpić do użytkowania lokali mieszkalnych lub budynków mieszkalnych, pozyskanych w wyniku przedsięwzięcia. 

*  nie dotyczy przedsięwzięć realizowanych na podstawie art. 5 i art. 5a ustawy

W przypadku przedsięwzięcia polegającego na:

• budowie, remoncie, przebudowie, zmianie sposobu użytkowania budynku, warunkiem uruchomienia finansowego wsparcia jest:
  • zaangażowanie środków własnych w wysokości co najmniej 30% przewidywanych kosztów przedsięwzięcia,
  • udokumentowanie wykonania robót budowlanych podlegających finansowemu wsparciu,
• kupnie lokali mieszkalnych/budynku mieszkalnego albo udziału we współwłasności budynku mieszkalnego oraz kupnie lokali mieszkalnych/budynku mieszkalnego albo udziału we współwłasności budynku mieszkalnego, połączonym z ich remontem przez gminy, warunkiem uruchomienia finansowego wsparcia jest:
  • przeniesienie własności  lokalu lub budynku mieszkalnego albo udziału we współwłasności budynku mieszkalnego,
  • dokonanie zapłaty za przeniesienie własności, a następnie, jeśli wykonywany jest remont, udokumentowanie jego zakończenia (warunek niezbędny do przekazania kwoty wsparcia na rachunek beneficjenta wsparcia),
  • protokół odbioru prac remontowych,
• pokryciu części kosztów przedsięwzięcia polegającego na tworzeniu lokali mieszkalnych na wynajem przez inwestora innego niż beneficjent wsparcia, warunkiem uruchomienia finansowego wsparcia oraz jego przekazania na rachunek beneficjenta wsparcia jest:
  • wykonanie świadczenia na rzecz inwestora wynikającego z umowy zawartej pomiędzy beneficjentem wsparcia a inwestorem oraz
  • zakończenie realizacji przedsięwzięcia przez inwestora.

Beneficjent wsparcia, po zakończeniu przedsięwzięcia, przedkłada BGK:

• w przypadku przedsięwzięcia polegającego na budowie budynku, remoncie, przebudowie, zmianie sposobu użytkowania - rozliczenie faktycznie poniesionych kosztów przedsięwzięcia, w terminie 60 dni od dnia jego zakończenia,

• w przypadku przedsięwzięć, o których mowa w art. 5 ust. 1 - oświadczenie inwestora o kosztach realizacji przedsięwzięcia, przypadających na lokale mieszkalne, w stosunku do których beneficjentowi wsparcia przysługuje prawo, o którym mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2, art. 5a ust. 2 pkt 2 oraz art. 6 ust. 3 pkt 1, oraz o kwocie udziału wpłaconej przez beneficjenta wsparcia, w terminie 60 dni od dnia zakończenia przedsięwzięcia inwestycji

W przypadku:

• wykorzystania kwoty finansowego wsparcia albo jej części niezgodnie z celem jego udzielenia,
• zawinionego przez beneficjenta wsparcia opóźnienia zakończenia realizacji przedsięwzięcia,
• rażącego opóźnienia w przedłożeniu:
  • rozliczenia kosztów przedsięwzięcia,
  • oświadczenia, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy, o kosztach realizacji inwestycji oraz o kwocie udziału, wpłaconej przez beneficjenta wsparcia,

BGK odstępuje od umowy a beneficjent wsparcia zwraca do Funduszu Dopłat kwotę finansowego wsparcia wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych w terminie 30 dni od dnia otrzymania pisemnego oświadczenia BGK o odstąpieniu od umowy. Odsetki nalicza się od następnego dnia roboczego po dniu przekazania kwoty finansowego wsparcia na rachunek inwestora (art. 18 ust. 4 ustawy).

Przed upływem 15 lat od dnia rozliczenia kosztów przedsięwzięcia albo przekazania oświadczenia, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy, beneficjent wsparcia nie może:

• zbyć lub zmienić przeznaczenia lokalu mieszkalnego wchodzącego w skład mieszkaniowego zasobu gminy, mieszkania chronionego, noclegowni lub schroniska dla bezdomnych, tymczasowego pomieszczenia lub ogrzewalni, utworzonych przy wykorzystaniu finansowego wsparcia*;  
• rozwiązać umowy, o której mowa w art. 5a ust. 2, lub dokonać przeniesienia prawa, o którym mowa w art. 5a ust. 2 pkt 2, na rzecz innego podmiotu niż powiat, gmina lub związek międzygminny;
• rozwiązać umowy lub dokonać przeniesienia prawa, o których mowa w art. 6 ust. 3 pkt 1, na rzecz podmiotu innego niż powiat lub gmina;
• zmienić, określonych w art. 5a ust. 2 pkt 3 i 4, zasad podnajmowania lokali i ustalania wysokości opłat z tytułu używania lokali;
• zmienić, określonych w art. 6 ust. 3 pkt 2, zasad wykorzystywania lokali i ustalania wysokości opłat z tytułu używania lokali, oraz określonych w art. 6 ust. 3 pkt 3 zasad ustalania wysokości opłat z tytułu używania lokali.

* nie stosuje się w przypadku, gdy przedmiotem zakupu jest byłe mieszkanie zakładowe lub budynek z byłymi mieszkaniami zakładowymi albo udział we współwłasności budynku mieszkalnego, w którym znajdują się byłe mieszkania zakładowe.

Przed upływem 10 lat od dnia rozliczenia kosztów przedsięwzięcia, polegającego na dostosowaniu noclegowni, schroniska dla bezdomnych lub ogrzewalni, do standardów wymaganych w przepisach o pomocy społecznej, nie można zbyć lub zmienić przeznaczenia tych zasobów wyremontowanych przy wykorzystaniu finansowego wsparcia.

W przypadku gdy z realizacją przedsięwzięcia było związane zawarcie umowy, o której mowa w art. 5 ust. 3 ustawy, przed upływem 15 lat od dnia przekazania oświadczenia, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy, nie można:

• zmienić przeznaczenia lokalu mieszkalnego powstałego z udziałem gminy albo związku międzygminnego;
• rozwiązać umowy, o której mowa w art. 5 ust. 3 ustawy, lub dokonać przeniesienia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 4 pkt 2 ustawy, na rzecz podmiotu innego niż gmina albo związek międzygminny.

Dokonanie czynności, o których mowa powyżej jest dopuszczalne po upływie 10 lat od dnia rozliczenia przedsięwzięcia, jeżeli podmiot dokonujący tych czynności utworzy odpowiednio: 

• lokale mieszkalne wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu gminy, mieszkania chronione lub tymczasowe pomieszczenia o podobnym standardzie i wyposażeniu, w liczbie i o łącznej powierzchni użytkowej co najmniej równej liczbie i łącznej powierzchni użytkowej lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, mieszkań chronionych lub tymczasowych pomieszczeń, lub lokali mieszkalnych na wynajem o ograniczonym czynszu powstałych z udziałem finansowego wsparcia;
• noclegownie, schroniska dla bezdomnych lub ogrzewalnie o podobnym standardzie i wyposażeniu, o powierzchni użytkowej i liczbie miejsc co najmniej równej powierzchni użytkowej i liczbie miejsc w noclegowniach, schroniskach dla bezdomnych lub ogrzewalniach, które zostały zbyte lub których sposób użytkowania został zmieniony.

Dopuszcza się w każdym czasie zmianę przeznaczenia:

• lokalu mieszkalnego, wchodzącego w skład mieszkaniowego zasobu gminy, na mieszkanie chronione lub tymczasowe pomieszczenie, zmianę przeznaczenia mieszkania chronionego na lokal mieszkalny wchodzący w skład mieszkaniowego zasobu gminy lub tymczasowe pomieszczenie,
• tymczasowego pomieszczenia na lokal mieszkalny wchodzący w skład mieszkaniowego zasobu gminy lub mieszkanie chronione, utworzonych przy wykorzystaniu finansowego wsparcia.
• noclegowni na schronisko dla bezdomnych lub ogrzewalnię, schroniska dla bezdomnych na noclegownię lub ogrzewalnię oraz zmianę ogrzewalni na noclegownię lub schronisko dla bezdomnych, utworzonych przy wykorzystaniu finansowego wsparcia.