Inkaso dokumentowe w obrocie zagranicznym

Rodzaje inkas

Z punktu widzenia dokumentów, będących przedmiotem inkasa, wyróżniamy następujące rodzaje inkas:

• inkaso dokumentowe, którego przedmiotem są dokumenty handlowe lub dokumenty handlowe wraz z dokumentami finansowymi oraz
• inkaso finansowe (bezdokumentowe), którego przedmiotem są wyłącznie dokumenty finansowe

Bank Gospodarstwa Krajowego oferuje swoim klientom:

• inkaso gotówkowe typu C/D (cash against documents) - inkaso, w którym wydanie dokumentów handlowych następuje w zamian za zapłatę gotówkową
• inkaso gotówkowe typu D/P (documents against payment) - inkaso, w którym wydanie dokumentów handlowych oraz traty płatnej za okazaniem następuje w zamian za zapłatę gotówkową
• inkaso akceptacyjne (terminowe) typu D/A (documents against acceptance) - inkaso, w którym wydanie dokumentów handlowych płatnikowi następuje w zamian za akcept traty (akceptacja przez dłużnika zobowiązania do zapłaty w podanym terminie kwoty wskazanej na wekslu poprzez akcept weksla)

Proces operacyjny inkasa dokumentowego dzieli się na trzy etapy:

1. sporządzenie zlecenia inkasowegoprzez podawcę – po wysłaniu towaru, eksporter (podawca) przekazuje do banku podawcy zlecenie inkasowe, do którego są dołączone dokumenty charakteryzujące towar, takie jak: faktura, dokument transportowy, świadectwo ubezpieczeniowe, świadectwo pochodzenia itp.,
2. przekazanie dokumentówi instrukcji inkasowych do banku inkasującego/prezentującego – Bank podawcy weryfikuje zlecenie inkasowe i sporządza instrukcje inkasowe. Następnie przekazuje je wraz z dokumentami złożonymi przez podawcę do banku inkasującego w kraju siedziby płatnika,
3. zapłata za inkaso– w przypadku inkasa gotówkowego, płatnik dokonuje płatności po okazaniu mu dokumentów przez bank prezentujący/inkasujący, który następnie przekazuje zainkasowaną kwotę na rzecz podawcy do banku podawcy. W przypadku inkasa akceptacyjnego, płatnik otrzymuje dokumenty w zamian za akcept traty, a tratę wykupuje w terminie płatności. Zaakceptowaną tratę bank prezentujący zatrzymuje lub zwraca zgodnie z otrzymanymi instrukcjami. Po zainkasowaniu należności bank płatnika przekazuje kwotę do banku podawcy na rzecz podawcy.

Korzyści

Z punktu widzenia eksportera inkaso zapewnia:

• możliwość kontroli nad towarem do momentu zapłaty lub akceptu weksla
• możliwość zdyskontowania weksla w swoim banku

• gwarancje (przy prezentacji odpowiednich dokumentów przewozowych, np. pełnego kompletu konosamentu), że importer nie wejdzie w posiadanie towaru przed dokonaniem płatności lub zaakceptowaniem traty (akceptacja przez dłużnika zobowiązania do zapłaty w podanym terminie kwoty wskazanej na wekslu poprzez akcept weksla) (w przypadku inkasa akceptacyjnego)

W przypadku importera inkaso pozwala na:

• zmniejszenie ryzyka nieotrzymania towaru poprzez możliwość dokonania zapłaty po jego przybyciu
• uzyskanie kredytu kupieckiego w przypadku inkasa z odroczoną płatnością
• skorzystanie z odroczenia płatności przez wykorzystanie weksla terminowego
• sprzedaż towaru przed terminem zapłaty, po zaakceptowaniu traty terminowej

Jak skorzystać? 

W przypadku inkasa procedurę rozpoczyna eksporter.

Aby otrzymać informację na temat możliwości obsługi inkasa przez BGK, skontaktuj się z nami i przekaż:

• dane importera (nazwa i adres siedziby)
• nazwę banku obsługującego inkaso po stronie importera,
• opis przedmiotu eksportu (wraz z kodem celnym)
• kwotę i walutę planowanej transakcji

BGK zweryfikuje wewnętrznie powyższe dane.

Następnie prześlij zlecenie inkasa eksportowego.

Strony inkasa

Procedura inkasa przewiduje udział następujących uczestników transakcji:

• zleceniodawca (podawca) - tj. strona zlecająca bankowi wykonanie inkasa
• bank podawcy (bank przekazujący) - tj. bank, któremu podawca zlecił wykonanie inkasa
• bank inkasujący (bank pośredniczący) - tj. jakikolwiek bank, inny niż bank przekazujący, biorący udział w realizacji inkasa
• bank prezentujący - tj. bank inkasujący, który dokonuje prezentacji dokumentów płatnikowi

Płatnik - osoba fizyczna lub prawna, której, zgodnie ze zleceniem inkasowym, prezentowane są w ramach inkasa dokumenty do zapłaty lub akceptu.

1. Czym inkaso różni się od akredytywy dokumentowej?

Inkaso dokumentowe nie chroni stron transakcji tak skutecznie jak akredytywa dokumentowa. W inkasie banki nie biorą na siebie żadnego zobowiązania do zapłaty, a jedynie przekazują środki i dokumenty pomiędzy importerem a eksporterem. Inkaso jest używane najczęściej przez strony długo współpracujące, które mają do siebie zaufanie.

2. Czy przy rozliczeniu z wykorzystaniem inkasa zawsze występuje weksel?

Nie, przy rozliczeniu tego typu nie musi występować weksel. Dokumenty, które banki będą przekazywać są wskazane przez eksportera w zleceniu inkasa i wynikają z uzgodnień pomiędzy stronami transakcji, a także z wymogów lokalnego prawa.

3. Kto powinien rozpocząć procedurę w przypadku inkasa?

Procedurę rozliczenia z wykorzystaniem inkasa rozpoczyna eksporter. Bank eksportera (bank podawcy) działa na podstawie złożonego zlecenia inkasa.