Inkaso dokumentowe w obrocie z zagranicą to operacja bankowa, która polega na wykonaniu zlecenia eksportera (sprzedającego). Przedmiotem inkasa jest:
- wydanie dokumentów handlowych kupującemu w zamian za zapłatę kwoty określonej w zleceniu, a gdy dokumentom towarzyszy weksel trasowany – wydanie ich w zamian za akcept i/lub zapłatę tego weksla;
- wydanie dokumentów na innych warunkach, np. w zamian za weksel własny płatnika lub gwarancję bankową;
- uzyskanie akceptu i/lub zapłaty weksla trasowego, któremu nie towarzyszą dokumenty handlowe, albo zapłaty za inny dokument finansowy.
Podczas realizacji inkasa dokumentowego, banki dokładają starań, aby wykonać instrukcje inkasowe, ale nie ponoszą odpowiedzialności za skuteczność w ściąganiu zapłaty.
Rodzaje inkas
Wyróżniamy następujące rodzaje inkas (w zależności od rodzaju dokumentów):
- inkaso dokumentowe, którego przedmiotem są dokumenty handlowe lub dokumenty handlowe z dokumentami finansowymi,
- inkaso finansowe (bezdokumentowe), którego przedmiotem są wyłącznie dokumenty finansowe.
Oferujemy swoim klientom:
- inkaso gotówkowe typu C/D (cash against documents) – w którym wydajemy dokumenty handlowe za zapłatę gotówkową;
- inkaso gotówkowe typu D/P (documents against payment) – w którym wydajemy dokumenty handlowe i tratę płatną za okazaniem za zapłatę gotówkową;
- inkaso akceptacyjne (terminowe) typu D/A (documents against acceptance) – w którym wydajemy dokumenty handlowe płatnikowi za akcept traty (dłużnik akceptuje zobowiązania do zapłaty kwoty wskazanej na wekslu w podanym terminie przez akcept weksla).
Proces operacyjny inkasa dokumentowego dzieli się na trzy etapy:
- Sporządzenie zlecenia inkasowego przez podawcę – po wysłaniu towaru podawca (eksporter) przekazuje do swojego banku zlecenie inkasowe. Dołącza do niego dokumenty charakteryzujące towar, takie jak: faktura, dokument transportowy, świadectwo ubezpieczeniowe, świadectwo pochodzenia itp.
- Przekazanie dokumentów i instrukcji inkasowych do banku inkasującego/prezentującego – bank podawcy weryfikuje zlecenie inkasowe i sporządza instrukcje inkasowe. Następnie przekazuje je z dokumentami, które złożył podawca, do banku inkasującego w kraju siedziby płatnika.
- Zapłata za inkaso – w przypadku inkasa gotówkowego płatnik płaci po tym, jak bank prezentujący/inkasujący okaże mu dokumenty. Następnie bank prezentujący/inkasujący przekazuje zainkasowaną kwotę do banku podawcy na rzecz podawcy. W przypadku inkasa akceptacyjnego płatnik otrzymuje dokumenty w zamian za akcept traty, a tratę wykupuje w terminie płatności. Zaakceptowaną tratę bank prezentujący zatrzymuje lub zwraca zgodnie z otrzymanymi instrukcjami. Po zainkasowaniu należności bank płatnika przekazuje kwotę do banku podawcy na rzecz podawcy.
Korzyści
Dzięki inkasu eksporter:
- kontroluje towar do momentu zapłaty lub akceptu weksla;
- może zdyskontować weksel w swoim banku;
- ma gwarancję (jeśli zaprezentuje odpowiednie dokumenty przewozowe, np. pełny komplet konosamentu), że importer nie wejdzie w posiadanie towaru, zanim za niego nie zapłaci (inkaso gotówkowe) lub nie zaakceptuje traty (inkaso akceptacyjne).
Z kolei importer:
- zmniejsza ryzyko, że nie otrzyma towaru dzięki temu, że płaci za niego dopiero, gdy ten dotrze;
- może uzyskać kredyt kupiecki w przypadku inkasa z odroczoną płatnością;
- może skorzystać z odroczenia płatności, jeśli wykorzysta weksel terminowy;
- może sprzedać towar przed terminem zapłaty, jeśli zaakceptuje tratę terminową.
