Inkaso dokumentowe w obrocie z zagranicą jest operacją bankową polegającą na wykonaniu zlecenia eksportera(sprzedającego), którego przedmiotem jest:
- wydanie dokumentów handlowych kupującemu w zamian za zapłatę określonej w zleceniu kwoty pieniężnej, a gdy dokumentom towarzyszy weksel trasowany, wydanie ich w zamian za akcept i/lub zapłatę tego weksla
- wydanie dokumentów na innych warunkach, np. w zamian za weksel własny płatnika lub gwarancję bankową
- uzyskanie akceptu i/lub zapłaty weksla trasowego, któremu nie towarzyszą dokumenty handlowe, albo zapłaty za inny dokument finansowy
Podczas realizacji inkasa dokumentowego, banki uczestniczące w transakcji dokładają starań, aby wykonać instrukcje inkasowe, ale nie ponoszą odpowiedzialności za skuteczność w ściąganiu zapłaty.
Rodzaje inkas
Z punktu widzenia dokumentów, będących przedmiotem inkasa, wyróżniamy następujące rodzaje inkas:
- inkaso dokumentowe, którego przedmiotem są dokumenty handlowe lub dokumenty handlowe wraz z dokumentami finansowymi oraz
- inkaso finansowe (bezdokumentowe), którego przedmiotem są wyłącznie dokumenty finansowe
Bank Gospodarstwa Krajowego oferuje swoim klientom:
- inkaso gotówkowe typu C/D (cash against documents) - inkaso, w którym wydanie dokumentów handlowych następuje w zamian za zapłatę gotówkową
- inkaso gotówkowe typu D/P (documents against payment) - inkaso, w którym wydanie dokumentów handlowych oraz traty płatnej za okazaniem następuje w zamian za zapłatę gotówkową
- inkaso akceptacyjne (terminowe) typu D/A (documents against acceptance) - inkaso, w którym wydanie dokumentów handlowych płatnikowi następuje w zamian za akcept traty (akceptacja przez dłużnika zobowiązania do zapłaty w podanym terminie kwoty wskazanej na wekslu poprzez akcept weksla)
Proces operacyjny inkasa dokumentowego dzieli się na trzy etapy:
- sporządzenie zlecenia inkasowego przez podawcę – po wysłaniu towaru, eksporter (podawca) przekazuje do banku podawcy zlecenie inkasowe, do którego są dołączone dokumenty charakteryzujące towar, takie jak: faktura, dokument transportowy, świadectwo ubezpieczeniowe, świadectwo pochodzenia itp.,
- przekazanie dokumentówi instrukcji inkasowych do banku inkasującego/prezentującego – Bank podawcy weryfikuje zlecenie inkasowe i sporządza instrukcje inkasowe. Następnie przekazuje je wraz z dokumentami złożonymi przez podawcę do banku inkasującego w kraju siedziby płatnika,
- zapłata za inkaso– w przypadku inkasa gotówkowego, płatnik dokonuje płatności po okazaniu mu dokumentów przez bank prezentujący/inkasujący, który następnie przekazuje zainkasowaną kwotę na rzecz podawcy do banku podawcy. W przypadku inkasa akceptacyjnego, płatnik otrzymuje dokumenty w zamian za akcept traty, a tratę wykupuje w terminie płatności. Zaakceptowaną tratę bank prezentujący zatrzymuje lub zwraca zgodnie z otrzymanymi instrukcjami. Po zainkasowaniu należności bank płatnika przekazuje kwotę do banku podawcy na rzecz podawcy.
Korzyści
Z punktu widzenia eksportera inkaso zapewnia:
- możliwość kontroli nad towarem do momentu zapłaty lub akceptu weksla
- możliwość zdyskontowania weksla w swoim banku
- gwarancje (przy prezentacji odpowiednich dokumentów przewozowych, np. pełnego kompletu konosamentu), że importer nie wejdzie w posiadanie towaru przed dokonaniem płatności lub zaakceptowaniem traty (akceptacja przez dłużnika zobowiązania do zapłaty w podanym terminie kwoty wskazanej na wekslu poprzez akcept weksla) (w przypadku inkasa akceptacyjnego)
W przypadku importera inkaso pozwala na:
- zmniejszenie ryzyka nieotrzymania towaru poprzez możliwość dokonania zapłaty po jego przybyciu
- uzyskanie kredytu kupieckiego w przypadku inkasa z odroczoną płatnością
- skorzystanie z odroczenia płatności przez wykorzystanie weksla terminowego
- sprzedaż towaru przed terminem zapłaty, po zaakceptowaniu traty terminowej
PL 
ENG
